İnsan omurgasına yandan bakıldığında tam düz değildir. Boyun ve bel bölgesinde hafif çukurluk (lordoz) ve sırt bölgesinde hafif kamburluk (kifoz) vardır. Omurga sağlıklı bir insanda C1'den L5'e kadar ön-arka planda düz bir çizgi halinde uzanır. Bu dizilimin bozulup, omurgada sağa veya sola doğru eğriliklerin ortaya çıkmasına skolyoz denir.
Skolyoz, aslında bir hastalık değil, bir bulgudur ve pek çok hastalıkta karşımıza çıkabilir.Nasıl ki farklı hastalıklara bağlı olarak ateş ya da ağrı gibi bulgular ortaya çıkabiliyorsa, çeşitli hastalıklar da skolyoza neden olabilir. Bu nedenle skolyoz, sağlıklı bir omurga yapısında oluşan biçimsel bir deformite olarak tanımlanabilir. Diğer yandan,skolyoz iki boyutlu bir deformite değildir. Bu durum kendisini, kaburga kamburluğu ve skapular( kürek kemiği) belirginlik olarak gösterir.
Skolyoz, etyolojisine göre yapısal ve yapısal
olmayan olarak iki büyük grupta toplanabilir.
Yapısal olmayan skolyozpostural bozukluklarda,
bir bacakta kısalıkta, ağrılı durumlarda (disk hernisi,
paravertebralirritasyon) ya da psikolojik nedenli olabilir. Düzelme ya da
ilerlememe ihtimali fazladır ve tedavisi daha kolaydır. Yapısal olmayan
skolyozda Adam testi yapılırken hasta öne doğru eğildiğinde eğrilik ortadan
kalkar.
Yapısal skolyozda omurgaya ya da destekleyen
yapılara ait bir bozukluk vardır. Omurgada gerçek bir lateral eğim vardır. Çoğu
zaman nedeni belirlenemez (%80 idiyopatik). Genetik nedenler etkili olabilir.
İdiyopatik grup görüldüğü yaşa göre infantil, juvenil, adolesan ve erişkin
olarak sınıflanabilir.
İnfantil: Doğumdan 3 yaşa kadar. İdiyopatikskolyozun %1'i. %60'ı erkek. %80'i kendiliğinden düzelir.
Juvenil: 3-9 yaş. İdiyopatikskolyozun %10-15'i, kızlarda sık.
Adölesan: 9-16 yaş. Puberte öncesi belirgin. İlerleme olasılığı yüksek.
Yapısal
skolyozun, doğumda omurgada var olan anormallikler nedeniyle ortaya çıkarsa
konjenital; kas veya nöronal yapılardaki spinabifida, serebralpalsi,
spinalmusküleratrofi gibi bir soruna ikincil ortaya çıkarsa da nöromüsküler
kaynaklı olduğu söylenir.
Omurgayı etkileyen hemen her durum (travma,
tümör, enfeksiyon) skolyoza da yol açabilir.Skolyozun Tedavisi:
Skolyozun tedavi süreci skolyoza neden olan hastalığa ve kişide oluşan skolyoza
göre değişkenlik gösterir. Yani bazı hastalar için tedavi süreci doğal akışında
devam ederken; kimi hastalarda ise kiÅŸinin tedaviye verdiÄŸi cevap skolyozun
türüne göre değişebilmektedir. Skolyoz çocukluk ve ergenlik döneminde büyüme
ile ilerleme göstermektedir. Yani, omurganın eğriliği daha da
artmaktadır.
Tüm bu sebeplerden dolayı skolyoz için tüm durumlara uygulanabilecek doğru ve
tek bir tedavi seçeneği yoktur. Skolyozun tanı aldığı yaş, eğriliğin yeri ve
derecesi, skolyozu oluşturan sebepler, muayene bulguları ve radyolojik
tetkiklerden alınan veriler dikkatlice incelenerek, yani skolyoz için yapılacak
tedavi ‘kişiselleştirilerek’ hastadan hastaya değişecek şekilde titizlikle
uygulanmalıdır.
Her bir tedavi seçeneği kendi içerisinde, hastaya göre değişiklik gösterse de
skolyoz tanısı aldıktan sonra skolyoza özel fizik tedavi egzersizleri faydalı
olabilir. Ancak bu egzersizler için zamanlama önemlidir. Çok erken yaşta
başlanan egzersizler, çocukta erken bıkkınlığa neden olabilir. Bunun sonucunda
egzersizin asıl gerekli olabileceği ve hızlı büyümenin olduğu ileri yaşlarda
çocuk egzersiz yapmak istemeyebilir.
Skolyoz egzersizlerinde amaç;
· Omurganın stabilitesini arttırmak
· Kasları güçlendirmek
· Kas dengesizliğini düzeltmek
· Esnekliği arttırmak