PRP (Platelet Rich Plasma)

      PRP; Ä°ngilizce’de ‘’Platelet Rich Plasma’’ifadesindeki kelimelerin baÅŸ harflerinden oluÅŸan ve kiÅŸinin kendi kanından elde edilen maddenin enjeksiyonu ile yapılan tedavi ÅŸeklidir. Plazma, kanın pıhtılaÅŸmasına yardımcı olan ve platelet (kan pulcukları) adı verilen özel hücreler veya baÅŸka faktör ve proteinler içeren bir kan bileÅŸenidir. Plazmada ayrıca hücre büyümesini destekleyen çeÅŸitli proteinler de içerir.

         PRP'nin zarar görmüş dokulara enjekte edilmesi vücutta yeni, saÄŸlıklı hücrelerin büyümesini teÅŸvik eder. Doku büyüme faktörleri, hazırlanan konsantre enjeksiyon maddesinde daha yoÄŸun olduÄŸu için, vücut dokularındaki iyileÅŸme hızlanır.

PRP tedavisi nasıl yapılır?

           Tamamlanması yaklaşık 20-30 dk süren PRP terapisi, hastanın kanının bir tüpte toplanmasıyla baÅŸlar. Trombosit bakımından zengin plazma, tam kanın diÄŸer bileÅŸenlerinden santrifüj yöntemi ile ayrılarak kullanılır. Trombositlerin salgıladığı büyüme faktörleri, kolajen üretimini ve tendon kök hücrelerinde gen ve protein ekspresyonunu artırarak doku iyileÅŸmesini uyarır. Bu büyüme faktörleri ayrıca kan akımını hızlandırır ve kıkırdakların daha sert ve esnek hale gelmesini saÄŸlar.

PRP nasıl uygulanır?

                  PRP enjeksiyonları bu alanda eÄŸitim almış konusunda uzman doktorlar tarafından uygulanır. Ä°ÅŸlem birbirini takip eden çeÅŸitli basamaklarda gerçekleÅŸtirilir. PRP uygulaması sırasında izlenen yol ÅŸu ÅŸekildedir;

•               Öncelikle enjekte edilecek PRP’yi hazırlamak için saÄŸlık uzmanı tarafından hastadan bir miktar kan alınır. Alınan kan miktarı PRP'nin nereye enjekte edileceÄŸine baÄŸlıdır.

•               Steril ÅŸartlarda tüp içine alınan kan örneÄŸi bir santrifüj cihazına yerleÅŸtirilir. Santrifüj cihazı, çok hızlı bir ÅŸekilde dönen ve kan bileÅŸenlerinin ayrışmasını saÄŸlayan bir makinedir. Ayırma iÅŸlemi yaklaşık 15 dakika sürer. Bu iÅŸlem trombositleri diÄŸer kan bileÅŸenlerinden ayırır. Daha sonra bileÅŸenlerine ayrılmış plazma etkilenen bölgeye enjeksiyon için hazır hale getirilir. Ä°ÅŸlemle konsantre trombosit içeren plazma elde edilir.

•               Enjeksiyon alanı belirlendikten sonra hazırlanan PRP etkilenen bölgeye enjekte edilir. Enjeksiyon, normal kandan 5 ila 10 kat daha fazla miktarda trombosit konsantrasyonu içerdiÄŸinden PRP; iyileÅŸmeyi hızlandırıcı yönde etki eder.

PRP neden uygulanır?

                  PRP iyileÅŸmeyi hızlandırmak ve iltihaplanmayı azaltmak için kullanılır. Saç büyümesini teÅŸvik etme, cilt gençleÅŸtirme, yumuÅŸak doku iyileÅŸmesini hızlandırma gibi çeÅŸitli nedenlerden dolayı trombosit bakımından zengin plazma terapisi veya PRP enjeksiyonları kullanılabilir. KiÅŸinin kendi kanından elde edilen maddeyle uygulandığından ciddi yan etkilere neden olmaması PRP’nin uygulanabilirliÄŸini artırmaktadır.

PRP kullanım alanları nelerdir?

                 Bir dizi durum ve rahatsızlığın tedavisinde PRP enjeksiyonları kullanılır. PRP’nin en sık tercih edildiÄŸi alanlar arasında ÅŸunlar sayılabilir;

•               Saç dökülmesi:

Saç büyümesini teşvik etmek ve saç dökülmesini önlemek için kafa derisine PRP enjeksiyonları yapılabilir. Yapılan araştırmalara göre, PRP enjeksiyonlarının, erkek tipi kellik olarak da bilinen androjenik alopesi tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir. Özellikle erkeklerde görülen genetik kökenli saç dökülmelerinde yüz güldürücü sonuçlar elde edilebilir. PRP, saç mezoterapisi ile kombine edilerek de uygulanabilir.

•               Tendon yaralanmaları:

Kasları kemiğe bağlayan sert, kalın doku bantlarına tendon denir. Genellikle tendonların yaralanma sonrası iyileşmeleri yavaştır. Tenisçi dirseği, ayak bileğinde aşil tendiniti veya dizdeki patellar tendonda ağrı ya da iltihap gibi kronik tendon problemlerini tedavi etmek için PRP enjeksiyonları kullanılabilir.

•               Ameliyat sonrası onarım:

Bazen ameliyattan sonra omuzdaki rotator manşet tendonu gibi yırtık bir tendonu veya ligamentleri onarmak için PRP enjeksiyonları kullanılır.

•               Osteoartrit (Kireçlenme):

PRP osteoartriti olan hastaların diz, kalça gibi eklemlerine enjekte edilir. Yapılan az sayıda çalışmaya göre PRP enjeksiyonlarının osteoartrit tedavisinde hyalüronik asit enjeksiyonlarından daha etkili olduğu saptanmıştır.

•               Cilt GençleÅŸtirme:

Yaşın ilerlemesi ve çevresel faktörlerin etkisiyle ciltte ortaya çıkan yaşlanma belirtileri için PRP enjeksiyonları kullanılabilir. Uygulama ile cilt elastikiyetinde artma, kırışıklıklarda azalma gibi olumlu etkiler gözlemlenebilir. Ciltteki yara izlerinden kurtulmak için de PRP tercih edilebilir.

PRP, çok yeni bir tedavi yöntemi olduğundan etkinliği henüz tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır.

            PRP'nin olası yan etkileri nelerdir?

              PRP, cilde uygulanan enjeksiyon nedeniyle potansiyel yan etkilere sahiptir. PRP, doÄŸrudan vücuttan alınan maddeleri içerdiÄŸi için, alerjik reaksiyon kortizon veya hyalüronik asit gibi diÄŸer ilaçların enjekte edilmesiyle oluÅŸan alerjik reaksiyon riskine göre daha azdır. Ancak, aÅŸağıdakiler dahil enjeksiyonun kendisinden kaynaklanan çeÅŸitli riskler vardır:

•               Enfeksiyon

•               Sinir yaralanmaları

•               Enjeksiyon bölgesinde aÄŸrı

•               Kanama

•               Doku hasarı

Hastaların çoğunluğu işlemden hemen sonra günlük aktivitelere dönebilir.

         PRP enjeksiyonları için iyileÅŸme süresi ne kadardır?

           Yaralanmanın ardından ilgili bölgeye PRP enjeksiyonu yapıldığında doktor tarafından etkilenen bölgenin dinlendirilmesi önerilebilir. Bununla birlikte, istirahat önerisi daha ziyade yaralanmanın derecesi ile ilgilidir. ÇoÄŸu insan yaralanmadan bağımsız olarak PRP enjeksiyonlarını takiben hemen günlük aktivitelerine devam edebilir.

PRP enjeksiyonları yapıldıktan sonra hemen bir fark gözlenmez, çünkü öncelikle büyüme faktörlerinin aktive olarak devreye girmesi gerekir. Bu nedenle, uygulamadan sonraki birkaç hafta veya ay içerisinde yaralanan bölgenin daha hızlı iyileştiği veya kafa derisinde beklenenden daha fazla saç çıktığı fark edilebilir.

              PRP tedavisi kaç seansta tamamlanır?

                 Artrit veya kronik tendinit tedavisi için çoÄŸu hastada 2-3 seanslık PRP tedavisine ihtiyaç duyulur. Akut kas yaralanmalarında sıklıkla 1-2 seans yeterli olur. YaÅŸ ihtiyaç duyulan seans miktarını belirleyen önemli bir faktördür. Çünkü yaÅŸlandıkça vücuttaki kök hücre sayısı azalacağı için tedavi için daha fazla seansa ihtiyaç duyulabilir.

PRP seansları genellikle 2-3 hafta aralıklarla uygulanır. Kişinin ihtiyacına ve hastalığına göre ortalama 3-8 seans olacak şekilde planlanır. Seanslar tamamlandıktan sonra yılda 1-2 kez olmak üzere enjeksiyonlara devam edilebilir.