Multipl Skleroz (MS) , beyin ve omurilikte bazı bölgelerin miyelinsizleşmesi (sinir dokusunu saran özel miyelin proteinin bağışıklık sistemince yok edilmesi) ile oluşur. Beyin ve omurilikteki bu hasarlı alanlarda oluşan plaklar ile karakterize kronik bir sinir sistemi hastalığıdır.
Merkezi sinir sisteminde görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonların bozulmasına nedenolarak hastaların çoğunda fonksiyonel ve bilişsel sorunlar gelişmesine ve günlük yaşam kalitesinin bozulmasına neden olur. Kesin nedeni henüz ortaya konamamış olan MS’in gelişiminde, virüs enfeksiyonları sonrası bağışıklık sistemindeki aksaklıkların rol oynadığı düşünülmektedir. En sık 20-40 yaş arası genç erişkinlerde görülmekte ve genelde ataklarla seyretmektedir. Kol ve bacaklarda güçsüzlük, denge ve yürüme bozuklukları, ağrı, uyuşmalar, görme problemleri sık görülen belirtiler arasındadır.
Tedavi programı her hastanın bulgularına ve yakınmalarına göre kişiye özel planlanmalıdır. Rehabilitasyonda genel amaç kayıpları telafi etmek ve fonksiyonel kapasiteyi en üst düzeye çıkarmaktır. MS’li hastalarda genellikle yürüme, araba kullanma, ev işlerini yapma, üriner ve cinsel fonksiyon sorunları vardır ve rehabilitasyon programı içinde bunların ele alınması gerekir.
En önemli yakınmalardan biri halsizlik, güçsüzlük olduğu için, genel kondüsyonun korunması ve geliştirilmesi ve egzersiz yoğunluğunun hastaya özel ayarlanması çok önemlidir.
En iyi sonuçlar kişiye özel olarak planlanmış egzersiz programlarıyla alınabilir. Egzersiz salonundaki araç ve gereçlerle yapılan hareketlerin yanı sıra denge ve yürüme eğitimlerinden hastalar çok yararlanırlar. Bazı hastalarda hastalığın ilerlemesiyle birlikte yürüme için bazı desteklere ihtiyaç duyulabilir.Sıcak ortamda güçsüzlük daha da arttığından evde ve tedavi ortamındaki sıcaklığın yüksek olmamasına dikkat edilir.
MS hastalarında günlük yaşamı zorlaştıran sorunlardan biri de spastisite adı verilen kasılmalardır. Spastik kaslara uygulanacak germe egzersizlerinin yanısıra, spastisiteyi azaltmada etkili olan bazı ilaçlar vardır, ek olarakdeneyimli bir uzman hekim tarafından doğru kaslaraBotoxenjeksiyonları yapılabilir. Hastanın ev içinde ve iş yerinde bağımsız olması, kimseye muhtaç olmaması esas alınarak günlük yaşamını kolaylaştırıcı bazı önlemler alınabilir. Bazı hastaların psikolojik destek almaları gerekebilir.